Historia pana Whatmana i jego firmy

James Whatman - mistrz papiernictwa
Pasja jednego człowieka, która zmieniła branżę papierniczą

Większość opowieści kończy się małżeństwem, ale historia papieru Whatman™ nie kończy się, a zaczyna małżeństwem. James Whatman, garbarz, poślubia Ann Harris, właścicielkę papierni, co zapoczątkowuje prawie 300-letniego okresu innowacji. Przedsiębiorstwo papiernicze Whatman™, którego początki zaczną się od Jamesa Whatmana i jego syna na zawsze zmieni przemysł papierniczy.
James Whatman
James Whatman

zbiory: Maidstone Museum & Bentlif Art Gallery

WYNALEZIENIE PAPIERU "TKANEGO"

W 1726 r. James Whatman odziedziczył rodzinną firmę garbarską. Zamiłowanie do papieru skłoniło go do współpracy z bliskim przyjacielem Richardem Harrisem. Zbudował papiernię, którą prowadził Harrisa i sfinansował późniejszy zakup Turkey Mill. Harris zmarł podczas przebudowy Turkey Mill. W 1740 r. Whatman poślubił Ann, wdowę po Harrisie i wspólnie dokończyli projekt przebudowy. Szybko zyskał reputację producenta wysokiej jakości papieru do pisania, który już w latach czterdziestych XVII wieku był preferowany przez arystokratów i urzędników państwowych. W latach 50-tych XVIII wieku papier drukarski firmy Whatman był poszukiwany przez renomowanych wydawców.
Papier produkowany w fabryce Whatman w różnych okresach.
Papier produkowany w fabryce Whatman w różnych okresach.

źródło: vintagepaper.co

Ówcześni specjaliści od składu i druku nie mogli sobie poradzić z papierem "kładzionym". Papier był formowany przy użyciu równoległych prętów, z wyraźnymi grzbietami, które utrudniały równomierne odciskanie i powodowały spływanie materiału oraz zbieranie się farby drukarskiej. John Baskerville, pracujący nad nowym, popularnym do dziś krojem pisma, zwrócił się do Whatmana w poszukiwaniu gładszego papieru, który lepiej uwydatniałby jego śmiały krój pisma i ozdobniki o wyraźnych, czystych liniach. Whatman podjął wyzwanie i zaprojektował nowy typ prętów tkalniczych, dzięki którym można było uzyskać idealnie jednolite arkusze papieru "tkanego" - zasada ta jest stosowana w produkcji papieru do dziś. Baskerville zaprezentował światu papier Whatmana w czwartym wydaniu dzieł Wergiliusza z 1757 r. wraz z zaprojektowanym przez siebie krojem pisma, co poskutkowało mu przyznaniem stanowiska naczelnego drukarza na Uniwersytecie Cambridge.
Papier z liniami biegnącymi wzdłuż struktury arkusza. Jaśniejsze obszary to miejsca, gdzie jest mniej masy papierniczej niż ciemniejsze.
Papier z liniami biegnącymi wzdłuż struktury arkusza. Jaśniejsze obszary to miejsca, gdzie jest mniej masy papierniczej niż ciemniejsze.

źródło: vintagepaper.co

Wynalazek Whatmana - papier tkany bez linii biegnących przez jego strukturę.
Wynalazek Whatmana - papier tkany bez linii biegnących przez jego strukturę.

źródło: vintagepaper.co

Whatman kontynuował eksperymenty i udoskonalał papier tkany aż do śmierci w 1759 roku. Kąpiele żelatynowe z kopyt i kości dodawały mu wytrzymałości i zmniejszały jego chłonność, co sprawiało, że papier Whatmana był bardzo poszukiwany w środowisku artystów, dla których stanowił sprężyste, czyste płótno, umożliwiające stosowanie nowych technik. Równomiernie półprzezroczyste arkusze były równie pożądane przez projektantów czcionek, którzy mogli na nich łatwo uzyskać delikatne, złożone wzory.
Fabryka Jamesa Whatmana w z lotu ptaka.
Fabryka Jamesa Whatmana w z lotu ptaka.

źródło: vintagepaper.co

KONTYNUACJA DZIEDZICTWA INNOWACJI

Po śmierci Whatmana, Ann prowadziła przedsiębiorstwo do czasu, gdy ich syn - James Whatman junior - ukończył 21 lat i przejął interes rodzinny. Podzielił on pasję ojca do innowacji. W szczególności potężna optymalizacja maszyn umożliwiła uprzemysłowienie produkcji papierniczej. James Whatman jr. udoskonalił papier, wprowadzając chlor do wybielania kolorowych tkanin w masie papierniczej oraz barwnik - blue smalt - do rozjaśniania białego papieru. Opracował również system dźwigniowy umożliwiający produkcję arkuszy papieru o szerokości znacznie większej niż szerokość, która była możliwa do uzyskania wcześniej.
Sortowacze przy swoich stanowiskach pracy wraz ze stertami nieposortowanych szmat na pierwszym planie.
Sortowacze przy swoich stanowiskach pracy wraz ze stertami nieposortowanych szmat na pierwszym planie.

źródło: vintagepaper.co

Wykorzystując swój nowy system dźwigniowy, Whatman wyprodukował "Antykwariat", arkusz o wymiarach 53 na 31 cali, zamówiony przez Towarzystwo Antykwariuszy w 1772 r. do miedziorytów przedstawiających dzieło "Pole Złotogłowia". Wkrótce arkusze antykwaryczne stały się bardzo poszukiwane przez grawerów w całej Europie.
Bateria ubjaków holenderskich wypełnionych masą papierniczą.
Bateria ubjaków holenderskich wypełnionych masą papierniczą.

źródło: vintagepaper.co

Po tym, jak w 1790 r. Whatman doznał ciężkiego udaru mózgu, zarządzanie drukarnią przejął jego uczeń i asystent z prawie 20-letnim stażem, William Balston. Na początku lat 90-tych XVII wieku Anglię dotknął poważny kryzys gospodarczy i niepokoje społeczne, co skłoniło Whatmana do sprzedaży Turkey Mill i przekazania swojemu protegowanemu 5000 funtów na zakup nowej firmy. W 1805 r. firma rozpadła się, a Balston przeniósł się do Springfield Mill, gdzie kontynuował produkcję papieru w stylu swojego mentora pod nazwą Whatman, a jego synowie kontynuowali papierniczą tradycję. Produkcja papieru Whatman w Springfield Mill trwała do 2014 r.
Fabryka Jamesa Whatmana.
Fabryka Jamesa Whatmana.

źródło: vintagepaper.co

Od lat 30-tych ubiegłego wieku Whatman™ stał się zaufaną marką w nauce, która przez lata była motorem innowacji. Współczesnym przykładem innowacyjności firmy Whatman™ jest membrana filtracyjna Anopore™ z tlenku aluminium o gęsto rozmieszczonych, niezwykle precyzyjnych porach. Niereaktywna chemicznie matryca z tlenku glinu o wysokiej czystości, minimalizuje wypłukiwanie jonów i innych zanieczyszczeń próbki, dzięki czemu idealnie nadaje się do szerokiego spektrum zastosowań, takich jak bioprocesy, badania nad półprzewodnikami, sterylizacja mediów, wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) i ekstruzja liposomów. Jednak filtry Anopore™ cały swój potencjał ujawniają w hodowli i mikroskopii. Wspomagają one wzrost komórek i są praktycznie przeźroczyste w stanie wilgotnym, co oznacza, że można obserwować pod mikroskopem komórki bezpośrednio na filtrze.
Ręczna produkcja papieru o rozmiarze Double Elephant.
Ręczna produkcja papieru o rozmiarze Double Elephant.

źródło: vintagepaper.co

PAPIER - NIEDOCENIANY BOHATER WSPÓŁCZESNEJ NAUKI

Od papieru wagowego i środka do zabezpieczania powierzchni Benchkote™ do filtrów HEPA stosowanych w komorach biologicznych - produkty Whatman™ są wszechobecne w każdym laboratorium, nic więc dziwnego, że są regularnie wykorzystywane do nowych, kreatywnych zastosowań. Kultowy, jakościowy papier filtracyjny Whatman™ Grade 1, powszechnie używany jako filtr "ogólnego przeznaczenia", został użyty przez Consdena, Gordona i Martina w 1944 r. do opracowania chromatografii papierowej. Inne twórcze zastosowania na przestrzeni lat obejmują hodowle tkanek do przeszczepów skóry, badania chorób genetycznych, wykrywanie promieniowania i gazów toksycznych, badania wilgotności paliwa lotniczego, badania pozostałości prochu strzelniczego oraz wodoodporne systemy aktywacji spadochronów.
Pracownik trzymający arkusz papieru gotowy do suszenia w suszarni fabryki Whatmana w Springfield Mill.
Pracownik trzymający arkusz papieru gotowy do suszenia w suszarni fabryki Whatmana w Springfield Mill.

źródło: vintagepaper.co

Po serii fuzji i przejęć, które rozpoczęły się w latach 70-tych ubiegłego wieku, marka Whatman™ jest obecnie częścią firmy Cytiva, należącej do korporacji Danaher. Aktualna oferta filtrów Whatman™ została opracowana w celu zapewnienia wiarygodności pomiarów i integralności danych w takich zastosowaniach, jak farmaceutyczna kontrola jakości, diagnostyka, monitorowanie i badanie środowiska, w naukach przyrodniczych oraz przemyśle spożywczym i napojów.
Kobiety sortujące i pakujące papier.
Kobiety sortujące i pakujące papier.

źródło: vintagepaper.co

Pasja Jamesa Whatmana do innowacji odcisnęła niezatarte piętno na świecie dzięki innowacjom w dziedzinie produkcji papieru, a jego dziedzictwo trwa po dzień dzisiejszy.
Pakowacze papieru.
Pakowacze papieru.

źródło: vintagepaper.co

Produkcja papieru.
Produkcja papieru.

źródło: vintagepaper.co

Plany systemu dźwigniowego Jamesa Whatmana Jr.
Plany systemu dźwigniowego Jamesa Whatmana Jr.

źródło: vintagepaper.co


Produkty laboratoryjne z tworzyw sztucznych Sarstedt
Produkty laboratoryjne z tworzyw sztucznych SARSTEDT